Blijf-in-je-kot
60
Coronablog 2020 n°
18 mei 2020 - Berichten aan de bevolking
Brussel, een complexe stad die gemengde gevoelens oproept. Veel van de bekende Brusselse cultuur ligt in een ver verleden. Maar een stad vervelt en een nieuwe toekomst dient zich aan met een nieuwe kunstscène.
Vandaag vertoeven we in Brussel. Een complexe stad die gemengde gevoelens oproept. We missen het Brussel van de Hertogen van Brabant, we missen het Brussel van Keizer Karel, we missen het Brussel van koning-architect Leopold II, we missen het Brussel van de Art Nouveau, we missen het Brussel van de Expo58, we missen het volkse van de Marollen en het chique van Elsene.
Als kunstminnaars kennen we Brussel vooral van de Bozar en de Munt. Maar programmeren ze wel voor de Brusselaars? Brussel is een kantoorstad geworden, de vroegere Brusselaars zijn verhuisd naar de rand, hun plaats ingenomen door een multiculturele en kleurrijke gemeenschap. Inwijkelingen van overal, expats, sfeerzoekers, want het is er wel apart. In de nostalgie van de vroegere glorie gedijt de realiteit van een kosmopolitisch en polyglot gezelschap. De Genius Loci van weleer is zoek, een nieuwe identiteit dient zich aan.
Veel cultuurplatformen helpen daarbij. Zo bv. Passa Porta, een internationaal literatuurhuis als een meertalige ontmoetingsplek in hartje Brussel voor iedereen die nieuwsgierig is naar ideeën, teksten en verhalen. Lezers komen samen met schrijvers uit binnen- en buitenland en ontdekken er nieuw talent. Auteurs en vertalers krijgen er een podium of een werkplek. En elke twee jaar viert het Passa Porta Festival Brussel als literatuurstad met de komst van honderd schrijvers en kunstenaars uit de hele wereld.
Ook tijdens de coronalockdown blijven ze actief ‘verbinden’: ‘
Social nearness’ is Passa Porta’s doel, door schrijvers en lezers samen te brengen. In deze periode van social distancing vullen we dat virtueel in. Het online magazine brengt nieuwe ‘Berichten aan de Bevolking’, geschreven in Corona-tijd, van auteurs uit binnen- en buitenland, met vertalingen. Je vindt er ook tal van andere teksten en gefilmde auteursgesprekken. Om in je kot van te genieten!
3 bijdrages kiezen we uit het aanbod. Voor de 1e bijdrage werden we getipt door Lutgarde VE, waarvoor onze dank.
# 1 Bericht aan de bevolking (1), COVID-19 / Joke van Leeuwen
De Nederlands-Belgische Joke van Leeuwen schrijft romans, poëzie en kinderboeken, ze tekent en treedt op. Geboren in Den Haag (1952) verhuisde ze op haar dertiende met het ouderlijk gezin naar Brussel en ging er naar school. Later woonde ze in Amsterdam en Maastricht en nu in het centrum van Antwerpen
Covid-19
Het is het gras tussen de paar nabestaanden van een gestorvene die iedereen kende.
Het is de magnolia (niet genoemd als hoogstnoodzakelijke reden om het huis te verlaten) die om de hoek te jubelen staat.
Het is de kerel die zijn fiets parkeert en de kubus met eten dat hij zelf niet lust van zijn zwetende rug haalt.
Het is de blauwe plek op het gezicht van de verpleegster die de hele dag te strakke mondkapjes draagt en twee kinderen heeft.
Het is de etalagepop die in een beroemde winkelstraat een avondjurk met glitters showt voor drie mussen en een verdwaalde kat.
Het is het mos tussen de tegels van een caféterras dat een winter lang lag te wachten op de eerste echte lentedag.
Het is de schooljuf die digitaal het boek blijft voorlezen waar ze in de klas mee was begonnen, want wie wil er niet weten hoe iets wat begonnen is afloopt.
Het is alleen zijn tussen geduldige meubels en boeken met vergeten zinnen en hardop tegen jezelf praten, ook als je geen antwoord verwacht.
Het is de herinnering aan de kranten die een grootvader tot toiletpapier scheurde, aan kinderbillen afgeveegd met wereldnieuws.
Het is een ochtendlijke vogel midden in de stad die niet wordt overstemd.
Het is het eindelijk opruimen van een kast en iets terugvinden waarvan je dacht dat je het voorgoed kwijt was.
Het is de lege kassa in de verlaten winkel, vol uitgestald serviesgoed dat kan breken.
Het is de oude vrouw die niet snapt waar de kleinkinderen blijven, want die heeft ze toch, ja toch, of niet?
Het is het balkon als podium voor een lied dat de buren kunnen meezingen.
Het is ’s avonds merken dat de voordeur de hele dag op het nachtslot is gebleven.
Het is het gezin dat opeens niet goed meer in één woning past.
Het is de lege kerk waarin het Gaat thans heen in vrede nog tussen de pilaren hangt.
Het is de laatste van overheidswege toegestane geile zoen die nog aan de lippen zindert.
Het is
Joke van Leeuwen, 19 maart 2020
____________________________
# 17 Bericht aan de bevolking (17), berichten uit de bevolking – Elvis Peeters
De Vlaamse dichter en romanschrijver Elvis Peeters antwoordde met een reeks berichten uit de bevolking, geschreven in samenwerking met Nicole Van Bael. Vorig jaar verscheen hun opgemerkte roman De ommelanden, die de kloof tussen stad en platteland behandelt (Longlist Libris Literatuurprijs 2020).
Hier de laatste opmerkelijke zin van de bijdrage en een aansluitend gedicht:
“Dan belt iemand van een Literair Genootschap met de vraag om een bijdrage over deze uitzonderlijke tijd, geen vliegtuig in de lucht, de kansen voor een nieuwe start, het klimaat dat herademt, wat mij de flauwe inval geeft dat de mens voor de aarde een virus is en dat Covid-19 dat ons zo gretig besmet, voor de aarde een soort van virusremmer moet zijn.
Het tjilpen van de mus
Het kwetteren van zwaluwen
De gil van de buizerd
De schreeuw van de meeuw
Het gezang van merels
Het twinkelen van de nachtegaal
De lijster in de ochtend
Hadden we al jaren niet meer gehoord
Zo welluidend en divers
Verklaren we de lucht
Opnieuw vogelvrij
Wanneer deze ravage achter de rug is
En de hemel opklaart
De economie virusvrij
Gaat alles weer de lucht in "
Elvis Peeters, 16 mei 2020
_________________________
#4 Bericht aan de bevolking | ontkreukelen – Judith Vanistendael
De Brusselse striptekenares en illustratrice Judith Vanistendael (dochter van Geert van Istendael nvdr) is tijdens deze coronaperiode bezig met een 'lockdown' strip: elke dag post ze op haar Facebookpagina en Instagram een nieuwe tekening. Misschien kennen we Judith Vanistendael nog van een opmerkelijk TV-optreden in 2016 toen ze te gast was bij Thomas Vanderveken in het Canvas-programma Alleen Elvis blijft bestaan.
Voor Passa Porta stuurde ze deze tekening met een innemende tekst erbij. Die tekst kan je beluisteren via het youtube filmpje (gedicht voorgelezen door Youri Dirkx).
Lieve bevolking, ik ken u niet, maar ik spreek tot u. Dat werd mij gevraagd.
Ik weet niet hoe u zich voelt
maar ik voel mij net verkreukeld zijdepapier in een schoendoos.
Zijdepapier beschermt de schoenen toch erg goed, zegt een vriendin.
Ook al scheurt het snel.
Verkreukeld sta ik op uit bed,
verkreukeld drink ik de ochtendkoffie.
Verkreukeld begin ik te tekenen. Want dat is wat ik doe.
Ik ben geen dokter, ik ben geen verpleegster, ik haal geen vuilnis op, ik vul geen rekken, ik verzorg geen oudere mensen, ik houd geen school draaiende.
Ik kan niet zo heel veel.
Ik kan één dingetje: ik maak verhalen en ik teken.
Deze dagen een sprookje over een bibliotheekwalvis en een postbode.
Langzaam, tijdens het tekenen, strijk ik mijn kreukels glad.
Terwijl ik met waterverf en kleurpotlood de oceaan teken,
een postbode die in een klein bootje over die oceaan vaart,
een bibliotheekwalvis,
meeuwen en wolken...
De walvisbibliotheek heeft in haar buik alle boeken over de onderwaterwereld.
De walvis weet heel veel en tegelijkertijd heel weinig.
Op een dag ontmoet ze de postbode op zee.
En ze wordt op hem verliefd.
Deze tekening is voor u.
Ik hoop dat het u, beste bevolking, ook wat ontkreukelt.
Het zou mooi zijn.
Judith Vanistendael, 7 april 2020
