Blijf-in-je-kot
44
Coronablog 2020 n°
2 mei 2020 - De strandbeesten van Theo Jansen
Eventjes uitwaaien aan zee, dat staat nu wel bovenaan ons wenslijstje. En dat is ook wat Theo Jansen graag doet, want aan zee komen zijn strandbeesten tot leven, liefst nog met een stevige zuidwester.
De Nederlandse kunstenaar Theo Jansen (1948) studeerde af aan de TU Delft als natuurkundige maar ging verder als kunstenaar. Aanvankelijk nog als schilder begon hij al snel imaginaire constructies te bouwen, zoals een UFO die echt kon vliegen en waarmee hij Delft in rep en roer zette. Een beetje zoals Panamarenko bij ons in Vlaanderen. Vanaf 1990 werden het strandbeesten. Eerst nog dode skeletten, later werden zijn beesten mobiel, gefascineerd als hij was door de motoriek bij mens en dier en hoe die zich kunnen voortbewegen. Door het beest te duwen of te trekken zette het mechanisme zich in beweging. Het zijn duizendpoten, rupsen of andere fantasieën. Soms lopen ze op stelten, soms zijn het schoenen of dan weer schaatsen of peddels. Voor zijn constructies gebruikt hij alleen witte pvc-buizen ('elektriciteitspijp'), die met tiewraps samengebonden zijn in de gewrichten. Tegenwoordig worden ze met zeilen aangedreven door de wind en kunnen ze zelfstandig hun eigen weg gaan. En elk jaar worden ze een beetje slimmer. Nu wil hij strandbeesten maken die weten hoe ze op het strand moeten blijven en niet in zee belanden. Hij put zijn inspiratie uit de evolutietheorie, maar ook uit het strand, de natuur en het leven op zich. Het feit dat wij uit het niets ontstaan zijn, verwondert hem nog het meest.
Wil je meer weten over het strandbeest, dan moet je beslist eens Theo Jansen's strandbeest-website bekijken. Je ziet er zelfs de genealogie van deze nieuwe soort, waarbij elk nieuw specimen een andere naam kreeg. Of je kan luisteren naar de verhalen van de kunstenaar hoe hij evolueerde in zijn scheppingsproject. Of kijken naar zijn verzameling fossielen.
Spijtig genoeg zijn de geplande strandevenementen voor 2020 geschrapt en moeten we het dus hebben van opnames van vroegere performances. Hier het Spartacus ballet van de strandbeesten ‘Evolution’ uit 2017, op muziek van Khatsjatoerjan, Spartacus Suite No. 2: I. Adagio of Spartacus and Phrygia. Eerst zie de dieren voorzichtig hun eerste stappen zetten terwijl hun schepper bezorgd toekijkt. Maar dan gaan ze hun eigen weg, helemaal zelfstandig. De kunstenaar staat op de zijlijn klaar met reservestraps. Kijk hoe die beesten weer en wind trotseren, vallen en opstaan en fier weer verder wandelen. Prachtig toch?
Nog meer opnames van zijn krachttoeren zijn te vinden op Theo Jansen’s youtube-kanaal https://www.youtube.com/user/strandbeestfilm/videos