Vandaag reizen we virtueel (in de volgende weken misschien echt?) naar Flevoland, op zoek naar Land Art.

• Flevoland is de jongste van de twaalf provincies in Nederland en is ontstaan door drooglegging van delen van de voormalige      Zuiderzee, met daarbinnen de voormalige eilanden Urk en Schokland. Bij het begin van onze jaartelling was deze streek nog poldergebied, maar door het langzaam stijgen van de zeespiegel ontstond in het Zuiderzeegebied een aantal meren, die rond het begin van onze jaartelling aaneengesloten raakten als 'Lacus Flevo' en door grote stormen en overstromingen in de vroege Middeleeuwen aansluiting kregen met de Noordzee. Zo ontstond de Zuiderzee, tijdens de Gouden Eeuw druk bevaren als toegangsweg naar de VOC-stad Amsterdam en met langs de kust een tiental florissante Hanzesteden. Na de watersnood van 1916 werd uiteindelijk de inpoldering van de Zuiderzee bij wet beslist. In 1932 was de Afsluitdijk klaar en vanaf 1940 begint de inpoldering die duurt tot 1968. Er ontstaan nieuwe steden als Almere en Lelystad die vandaag samen reeds meer dan 300.000 inwoners tellen.

• Land Art of landschapskunstwerken zijn ingrepen van      kunstenaars in een natuurlijk landschap. Ze wijzigen iets aan de      ‘natuurlijke’ omgeving of installeren er iets wat er niet thuishoort, als een soort signaal te midden van de natuur. De kunstenaar laat er zijn spoor na, zijn signatuur. Land Art is een kunstvorm die in de VS is ontstaan in de jaren 70 en later naar Europa is overgewaaid. Land Art kunstwerken zijn immers monumenten, maar dan in een natuurlijke omgeving, monumenten die ons doen herinneren (‘monere’= Latijn voor herinnering) aan iets wat zich daar afspeelde of iets wat voor ons, toevallige passanten, belangrijk kan zijn.

Er zijn nu al 9 van die kunstwerken in Flevoland, allen gemaakt door wereldberoemde kunstenaars, verborgen schatten die je de wonderbaarlijke geschiedenis van de totstandkoming van de polder doen ervaren.

We reizen virtueel, daarom hier ook wat beeldmateriaal. Eerst deze mooie 'roadtrip' van 6 minuten, uit de reeks 'Nu te zien' van Avrotros en uitgezonden op 19 juni 2020, met als gids Ralf Keuning, directeur van Museum de Fundatie in Zwolle.

Reis je fysiek en wil je alle 9 landschapskunstwerken zien, dan moet je een hele dag uittrekken, want sommige werken liggen wat verder van de weg af en is er een kleinere fysieke inspanning vereist om er te geraken, zie het als een mentale voorbereiding om het werk beter te begrijpen. Hieronder een lijst en een kaartje. Als je toch moet kiezen, dan zijn onze toppers: 1/, 2/, 3/, 5/ en 6/.

Op https://www.landartflevoland.nl/ vind je meer informatie.

1. Daniel Libeskind, Polderland Garden of Love and Fire
   Postcode 1309 BB. Pampushavenweg (tussen Oostvaardersdijk en Brikweg), Almere

2. Antony Gormley, Exposure
   Postcode 8242 PA. Strekdam  aan het begin van Houtribdijk (N302), Lelystad

3. Robert Morris, Observatorium
   Postcode 8219 PG. Swifterringweg (hoek Houtribweg, aanrijden vanaf Klokbekerweg of Edelhertweg), Lelystad

4. Paul de Kort, PIER+HORIZON
   Postcode 8317 PD. Zwartemeerdijk, Kraggenburg (na parkeren entree via fietspad tussen Zwartemeerweg 62 en 64).

5. RAAAF & Atelier de Lyon, Deltawerk//
   Postcode 8316 PT. Voorsterweg 34, Marknesse.

6. Bob Gramsma, Riff, PD#18245
   Postcode 8256 RD. Bremerbergdijk 10, Biddinghuizen.

7. Piet Slegers, Aardzee
   Postcode 3897 LH. Vogelweg (hoek Lepelaartocht, tussen Ooievaarsweg en Reigerweg), Zeewolde.

8. Richard Serra, Sea Level
   Postcode 3892 HZ. De Verbeelding 25, Zeewolde (overzicht vanaf brug Kastanjelaan).

9. Marinus Boezem, De Groene Kathedraal
   Postcode 1349 CX. Kathedralenpad (aanrijden vanaf Tureluurweg), Almere

Maar virtueel kunnen we hier ook nog wat meer bekijken, bv. onze favoriete bestemming: Deltawerk// van RAAAF, gelegen in het Waterloopbos in de Noordoostpolder en een restant van een immense  betonnen golfslagbak die hier gebouwd werd om de impact van de zeegolven op dammen en dijken na te bootsen. Nu is de bak letterlijk verzaagd tot een monument voor de Deltawerken, een ode aan het menselijk genie om de natuur en de zee in bedwang te krijgen, maar ook een verwijzing naar de onverwoestbare kracht van de natuur die ooit deze bak weer zal overwoekeren en opslorpen.

Misschien is Flevoland deze zomer wel een ideale corona-proof bestemming, want alles speelt zich af in open lucht en er is veel ruimte rond de kunstwerken, veel groen en goede fietsinfrastructuur.

Weet dan ook dan er recent, tijdens de lockdown, podcasts gemaakt zijn. Kunstjournalist Luuk Heezen verzamelde de mooiste verhalen over deze landschapskunstwerken in de Flevopolder in een reeks van 9 podcasts van elk 10 à 15 minuten. Deze podcasts kan je vooraf downloaden op je smartphone en afspelen terwijl je van de ene locatie naar de andere rijdt. Kijk hier voor meer informatie. Online beluisteren kan vanaf hier en downloaden vanaf Spotify | Soundcloud | Facebooklivevideo's | Google Podcasts | Apple podcasts |

Hier alvast de introductie, met een interview met Martine van Kampen, curator van Land Art Flevoland. En hier, de podcast die hoort bij Deltawerk.

Land Art Flevoland · # 1 - Introductie op Land Art Flevoland

Land Art Flevoland · # 5 - Deltawerk// van RAAAF en Atelier de Lyon