Neen, dit is geen oproep om te gaan betogen. Maar, zoals je allen weet, zit de lockdown vanaf 8 juni in faze 3: d.w.z. dat alles mag, tenzij het (nog) niet mag. En we mogen terug naar buiten! Daarom vanaf nu wijzigt  de headline van 'Blijf in je kot' naar 'Kom uit je kot'.

Vandaag gaat onze aandacht naar racisme, een andere pandemie waarvoor ook nog geen vaccin beschikbaar is. Nieuwe broeihaarden in de VS laten ons ook hier niet onverschillig. Want dat virus sluimert overal, ook in België. Leopold II moest het recent nog ontgelden en politiek rechts wringt zich in alle bochten om er toch mee weg te kunnen.

We gingen we op zoek hoe kunstenaars de zaak van de Afro-Amerikanen in hun kunst verwerken.

Vanaf de jaren 60 tot na 80 was er in de VS de Black Power beweging, een strijdkreet voor gelijke burgerrechten voor de zwarte bevolking, geïnspireerd door nieuwe onafhankelijke Afrikaanse landen. Binnen die beweging waren ook meer militante  organisaties, zoals de Black Panther Party aktief. In die explosieve tijden reageerden zwarte artiesten met krachtige kunst die uitlokte, confronteerde, verwarde. De verscheidenheid aan kunstwerken weerspiegelde de vele tegengestelde standpunten, van zeer militant tot geweldloos, cfr. Martin Luther King.

Hier een 3-tal selecties.

_________

Soul of a nation: art in the age of black power.

Aan het thema van de Black Power werd in 2016-2017 een reizende tentoonstelling gewijd die o.a. ook in Tate Modern te zien was: Soul of a nation: art in the age of black power.

De affiche laat een werk van Barkley L. Hendricks uit 1969 zien en heeft als veelzeggende titel: Icon for My Man Superman (Superman Never Saved any Black People – Bobby Seale). Het is een zelfportret terwijl hij een superman T-shirt draagt en daarmee verwijst naar een quote van Bobby Seale, politiek activist en leider van de Black Panthers.

Hier een video van 4 min van FT LIfe over deze tentoonstelling.

_________

Tell Me Your Story

In kunsthal KAde, in Amersfoort, loopt nog tot eind augustus 2020 een tentoonstelling Tell Me Your Story. Bijna 50 kunstenaars tonen de visueel overweldigende rijkdom van de zwarte cultuur. Vanaf de Harlem Renaissance in de jaren twintig, tot hedendaagse kunstenaars in de context van hun voorgangers. Hun beeldende kunst gaat telkens weer over het afrekenen en overstijgen van hun geschiedenis, hoe ze als slaven binnengebracht werden, beroofd van vrijheden en opvoeding en alleen via zang en beeldende kunst hun verhalen konden doorgeven, van generatie op generatie.

_________

Basquiat and Black Lives Matter

In 2019 liep er in het SCHUNCK glaspaleis in Heerlen een overzichtstentoonstelling 'Basquiat - The Artist and His New York Scene', de Europese première van het vroege werk en leven van kunstenaar Jean-Michel Basquiat en zijn tijdgenoten Keith Haring, Nan Goldin en Jenny Holzer.  De ‘DIY-cultuur’ uit de vroege jaren ‘80 in New York met zijn graffiti-, hiphop & breakdance scène, past perfect bij Heerlen, een voormalige mijnwerkersstad die zichzelf opnieuw uitvindt en met straatkunst en murals haar verleden verwerkt en overstijgt.

Jean-Michel Basquiat (1960 - 1988) begon als tiener met graffiti en streetart en maakte later grote en complexe schilderijen. Daarin verwerkte hij thema's zoals racisme, klasse, gender, kapitalisme en politiegeweld en daagde de blanke dominantie. Alles zeer politiek geëngageerd werk waarmee hij in zijn korte leven wereldberoemd werd, maar vooral ook kunst dat na zijn plotse overlijden (door een overdosis) nog altijd blijft nazinderen en kunstenaars inspireert.

Uit de reeks van 'Nu te Zien', van AvroTros, zien we Cathelijne Broers, directrice van de Hermitage, die de Basquiat expositie in SCHUNCK bezocht (nu wel niet meer te zien voor alle duidelijkheid).

Dat Basquiat nog steeds leeft bij de Afro-Amerikaanse bevolking, bewijst onderstaande clip uit 2016. Hij is opgenomen door studenten van de Williams College Museum of Art of WMCMA in Williamsburg MA, naar aanleiding van een debat rond Basquiat's schilderij Defacement (The Death of Michael Stewart). Michael Stewart was een vriend van Basquiat en ook streetart kunstenaar. Hij werd in 1983 door de politie in NY in onduidelijke omstandigheden doodgeslagen nadat hij betrapt was op het maken van graffiti in de metro in NY. Basquiat heeft toen als hommage dit aangrijpende werk gemaakt. Een nieuwsfeit uit 1983 dat niet alleen in 2016 nog actueel blijkt, maar ook nog vandaag.

Hier een snapshot uit het debat met een reproductie van het schilderij als achtergrond, hieronder de videoclip van Jamal Meneide als een freestyle/choreografische vertolking ervan. De 2de zwarte danser zonder aangezicht is in feite dezelfde persoon, maar in een montage achteraf toegevoegd. Lees hier iets meer wat dit schilderij aan vragen en emoties bij Jamal Meneide oproept.